سید محمد شفیع جاپَلَقی، در قرن سیزدهم ه.ق، در روستای "جاپَلَق" در حوالی "بروجرد" به دنیا آمد. چاپلقی پس از فراگیری علوم دینی نزد "ملا احمد نراقی" و "سید محمد باقر شَفْتی"، راهی "کربلا" شد و پس از کسب مدارج علمی، از اساتید آنجا اجازه روایت دریافت کرد. وی پس از بازگشت به "بروجرد" به تدریس، افتا و تربیت شاگردان خویش، پرداخت. شاگردان بسیاری در حوزه درس او در "بروجرد"، پرورش یافتند و گفته اند که بیش از یک صد تن از آنان از جمله فرزندانش به درجه اجتهاد رسیدند. از مهمترین آثار چاپلقی، "الاصول الکربلائیه" و "الرساله الرضاعیه و الرساله الصومیه" بوده که سرانجام در سال 1280 ه.ق در "بروجرد" از دنیا رفت.
نسب جاپلقی به "سید نظام الدین احمد"، از نوادگان امام کاظم(ع) که بقعه اش در "امامزاده قاسم" بروجرد بوده، می رسد. فرزندان چاپلقی، "سید علی اکبر" و "سید علی اصغر" نیز از علمای عصر خود بودند. سید علی اکبر بزرگ ترین فرزند جاپلقی، "سیدعلی اکبر" ملقب به "آقا کوچک"، نزد پدرش و "ابوالقاسم تُستَری" به تحصیل پرداخت. از پدرش اجازه روایت گرفت و در زمان حیات او به درجه اجتهاد رسید و مشغول تدریس شد. او رساله ای اصولی درباره استصحاب دارد که تقریرات درس پدرش است و به ضمیمه "القواعد الشریفیه" در سال 1280 ه.ق چاپ شد. سید علی اصغر فرزند دیگر جاپلقی، سید علی اصغر، فقیه و رجالی قرن سیزدهم و چهاردهم، در جاپلق به دنیا آمد. وی در سال 1313 ه.ش درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) در قم دفن شد. سیدعلی اصغر در بروجرد نزد استادانی چون "جُرفادِقانی"، "میرزا عبدالمحمد کرمانشاهی" و "ابوالقاسم تستری" به تحصیل ادبیات پرداخت. وی به فراگیری علم درایه و رجال نیز پرداخت و به طرق مذکور در "الروضه البهیه"، اثر پدرش، روایت کرد.
جاپلقی پس از فراگیری علوم ابتدایی در "بروجرد"، راهی "اراک" شد و ادبیات را در روستای "کَرَهرود" در "اراک"، نزد "ملاعبدالحمید کَرَهرودی" فرا گرفت، سپس به "کاشان" و "اصفهان" رفت و برخی کتب فقهی را نزد فقیهانی چون "ملااحمد نراقی"، "محمد جعفر آباده‌ای" و "محمد علی مازندرانی" خواند. "سید محمد باقر شَفْتی"، "ملا علی اکبر اصفهانی" و احتمالاً "سید محمد مجاهد" از دیگر استادان او در "اصفهان" بودند.
جاپلقی پس از فراگیری علوم نزد اساتید اصفهان، به "بروجرد" رفت و پس از توقف کوتاهی در آنجا که بیشتر به مطالعه کتابِ "اصولی القوانین المُحْکَمَه" نوشته "میرزا ابوالقاسم قمی" گذشت، برای ادامه تحصیل راهی عتبات شد و پس از فراگیری برخی مباحث فقهی و اصولی نزد "ملا عباس علی کَزازی" در "کرمانشاه"، به "کربلا" رفت. در آنجا نزد "سید محمد مجاهد" و برادرش "سید مهدی طباطبایی"، فقه آموخت و نزد "سید صفرعلی لاهیجی قزوینی"، شاگرد "سید محمد مجاهد" و مؤلف "درایه الحدیث"، علم رجال را فرا گرفت.
جاپلقی عمدتاً علم اصول را نزد، "شریف العلماء مازندرانی" فرا گرفت و نخستین شاگردی بود که از "شریف العلماء" اجازه روایت دریافت کرد و پس از اخذ اجازه نیز، حدود 3 سال نزد او ماند. جاپلقی هم چنین از "سید محمدباقر طباطبایی" و "ملا احمد نراقی" نیز اجازه روایت داشت، "مولانا بروجردی"، "بحرالعلوم" را نیز از استادان او دانسته که ظاهراً نادرست بود.
جاپلقی پس از تبحر یافتن در حدیث، رجال و فقه، به خواهش پدرش به "بروجرد" بازگشت و به تدریس و افتا پرداخت، شاگردان بسیاری در حوزه درس او در "بروجرد"، پرورش یافتند و گفته اند که بیش از 100 تن از آنان به درجه اجتهاد رسیدند. برخی از آنان، از جمله فرزندانش و "شیخ عبدالحسین تهرانی" ملقب به "شیخ العراقین"، از او اجازه روایت گرفتند. مهمترین شاگردان وی عبارتند از: -سید علی اکبر چاپلقی -سید علی اصغر چاپلقی -سید حسین بروجردی (صاحب نخبه المقال) -میرزا عبدالمحمد کرمانشاهی -حسین علی تویسرکانی
آثار مهم جاپلقی عبارت‌اند از: -الاصول الکربلائیه، در اصول فقه، که تقریرات درس استادش "شریف العلماء" بوده که پس از جاپلقی، فرزندش "سیدعلی اکبر" با افزودن مباحث لغوی، آن را "القواعدالشریفیه فی القواعد الاصولیه" نامید که در 1280 ه.ق در تهران چاپ شد. -شرح بخش تجارتِ الروضه البَهیه اثر شهید ثانی -حاشیه ای فارسی بر مناسک حج اثر سید محمد باقر شَفْتی -حاشیه بر ریاض المسائل -مرشدالعوام، رساله ای در نماز به فارسی -مناهج الاحکام فی مسائل الحلال والحرام در عبادات -الرساله الرضاعیه و الرساله الصومیه -الروضهالبَهیه فی الطُرُقِ الشفیعیه یا فی الاجازه الشفیعیه، مشتمل بر شرح حال برخی علما که در واقع اجازه او به دو فرزندش بوده که به سبک "لؤلؤه البحرین" محدّثِ بَحرانی تألیف شد، این کتاب هم چنین، در سال 1280 ه.ق، در "تهران" چاپ شد و برخی آن را همان "لؤلؤه البحرین" دانسته اند که مطالب اندکی به آن افزوده شد.
سید محمد شفیع جاپلقی
خلاصه زندگی نامه
سید محمد شفیع جاپَلَقی، فقیه، محدّث و رجالی امامی قرن سیزدهم ه.ق، که از نوادگان امام کاظم(ع) بود.
ورود/ثبت نام
اسناد و مراجع