محمد انور السادات در 25 دسامبر سال 1918 در ابوالکام واقع در چند کیلومتری قاهره متولد شد. آموزش‌های اولیه را در مکتب‌خانه روستای محل تولد خود زیر نظر شیخ عبدالحمید عیسی فراگرفت. سپس به مدرسه ابتدایی قبطی‌ها رفت و دوران ابتدایی را در آنجا گذراند. وی در سال 1935 برای ادامه تحصیلات به دانشکده جنگ ملحق شد و در سال 1938 با درجه ستوان دوم فارغ‌التحصیل شد.او سومین رئیس‌جمهور مصر بود که در دوران ریاست‌جمهوری‌اش پیمان صلح مصر با اسرائیل را در قرارداد کمپ دیوید امضا کرد. وی اولین حاکم یک کشور عرب بود که پیمان سازش را با رژیم اسراییل امضا کرد و این رژیم را بی‌چون و چرا به رسمیت شناخت. سادات به خاطر قرارداد کمپ دیوید جایزه صلح نوبل را در سال 1978 دریافت کرد. انور السادات در 6 اکتبر 1981 هنگامی که در حال تماشای رژهٔ نظامی در مصر بود با شلیک گلوله توسط شهید خالد اسلامبولی ترور و کشته شد. خانوادهپدر سادات در یک گروه پزشکی انگلیسی مشغول به کار بود و مادرش نیز یک انگلیسی بود. انور با اقبال عفیفی که ترک‌تبار بود ازدواج کرد و ثمره این ازدواج سه دختر به نام‌های رقیه، راویه و کامیلیا بود. در سال 1951 انور سادات با زنی دیگر به نام جهان صفوت رئوف ازدواج کرد که حاصل این ازدواج نیز سه دختر و یک پسر بود.
ورود به سیاست زندگی سیاسی وی با اشغال مصر توسط انگلیس همراه شد. در سال 1952 بعد از سرنگونی ملک فاروق و به قدرت رسیدن اولین رئیس‌جمهوری مصر به نام محمد نجیب، انور سادات به سمت وزارت در کابینه او با درجه ژنرالی انتخاب گردید. او در این سال‌ها با هزینهٔ شخصی روزنامهٔ الجمهوریه را با سردبیری خودش تأسیس کرد. ریاست جمهوری مصر در سال 1956، جمال عبدالناصر به ریاست جمهوری مصر رسید و انور سادات ابتدا با درجه ژنرالی به سمت مشاور او و در سال 1969 معاون جمال عبد الناصر شد. در سال 1970 عبدالناصر از دنیا رفت و در 28 سپتامبر همان سال، رئیس‌جمهوری مصر، بر عهدهٔ وی قرار گرفت. در سپتامبر سال 1981، سادات اقدام به سرکوب و دستگیری گروه‌های مختلف سیاسی در جهت آرام کردن و کنترل کامل اوضاع مصر نمود که موج دستگیری‌ها در خارج از مصر با محکومیت‌های بین‌المللی مواجه شد. آمار کاملی از تعداد دستگیرشدگان سپتامبر 1981 وجود ندارد، اما آگاهان، تعداد آنان را حدود یک هزار و 600 نفر تخمین زدهاند.
در 19 نوامبر سال 1977، انور سادات، تصمیم سفر به قدس را گرفت که باعث هیاهو در جهان شد. در سال 1978 او برای مذاکره برای بازگرداندن صحرای سینا و محقق شدن قرارداد کمپ دیوید راهی ایالات‌متحده آمریکا شد. در این سفر بود که وی با جیمی کارتر، رییس جمهوری وقت آمریکا و مناخیم بیگن، نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی، قرارداد کمپ دیوید را امضا کردند. بر اساس این پیمان، اسرائیل از سوی مصر به رسمیت شناخته شد، اسرائیل موظف شد از تمام صحرای سینا عقب‌نشینی کند و این منطقه پس از تخلیه کوچ‌نشین‌های اسرائیل، به یک منطقه خالی از سلاح (غیرنظامی) تبدیل شود و در برابر این قرارداد، آمریکا نیز مبلغی بالغ بر چهار میلیارد دلار برای اسکان دوباره کوچ‌نشینان بپردازد و فلسطینیان در نـوار غـزّه و کـرانـه غـربـی رود اردن تـحـت نظارت دولت اسرائیلی به خودمختاری دست یابند. اشتباه انور سادات در امضای پیمان کمپ دیوید نه تنها به قیمت جانش تمام شد، بلکه اثرات وضعی دیگری را نیز برای آینده خاورمیانه به دنبال داشت. حمله اسرائیل به جنوب لبنان، سرکوب شدید حرکت‌های مسلحانه فلسطینی‌ها و نبرد با قوای سوری، همگی اقداماتی است که به نظر پژوهشگران مسائل خاورمیانه، اسرائیل مجوز آن‌ها را در کمپ دیوید دریافت کرد. دریافت جایزهٔ صلح نوبل به خاطر قرارداد کمپ دیوید انور السادات، اولین حاکم یک کشور عرب بود که پیمان سازش را با رژیم اسرائیل امضا کرد و این رژیم را بی‌چون و چرا به رسمیت شناخت. هر چند این پیمان در افکار عمومی غرب و اسرائیل یک موفقیت جدی برای اسرائیل محسوب و انور السادات به عنوان فردی صلح‌طلب معرفی می‌شد، اما افکار عمومی مسلمانان و اعراب مخالف این قرارداد بودند. در هنگام امضای این قرارداد بسیاری بر این باور بودند که به زودی مشکل اعراب و اسرائیل حل خواهد شد و به تبعیت از آن درگیری فلسطین و اسرائیل نیز پایان خواهد گرفت، در نتیجه جایزه صلح نوبل سال 1978 با همین امید به انور سادات و مناخیم بگین به طور مشترک تعلق گرفت! واکنش کشورهای عربی به قرارداد کمپ دیوید در پی سفر انور السادات به اسرائیل در سال 1978، بیشتر کشورهای عربی رابطه خود را با مصر قطع کرده و سفارت‌خانه‌ها را تعطیل؛ وعضویت مصر را در اتحادیه عرب به حال تعلیق در آوردند و قرار شد مقر دایمی اتحادیه عرب از قاهره به تونس منتقل شود. در اجلاس سران اتحادیه عرب که در 2 نوامبر سال 1978 در عراق برگزار شد، کشورهای مشارکت‌کننده از انور سادات خواستند تا از تصمیم صلح با اسراییل عقب‌نشینی کند. این کشورها بر این عقیده بودند که تصمیم صلح وی به انسجام کشورهای عربی، زیان وارد می‌کند، باعث قدرت، هیمنه و نفوذ اسراییل در امور کشورهای عربی می‌شود و مردم فلسطین تنها خواهند ماند.
در ششم اکتبر 1981، انور سادات ملبس به یک یونیفورم نظامی برای تماشای یک رژه به مناسبت هشتمین سالگرد جنگ علیه اسرائیل در جلوی جایگاه مخصوص قرار گرفت. این روز برای انور سادات روز خاصی بود زیرا در اکتبر 1973 به دنبال عبور ارتش مصر از کانال سوئز پایه‌های قدرت وی مستحکم شد. عبور از کانال سوئز همان قدر برای سادات قابل اهمیت بود که ملی کردن کانال سوئز برای جمال عبد الناصر و این دستاوردی بود که مشروعیتی خاص به رژیم سادات می‌داد. پرسنل تمامی دستگاه‌های سیاسی مصر در آن روز با یونیفورم مخصوص در جایگاه مذکور جمع شده بودند ناگهان یک کامیون نظامی که در دید کامل تلویزیون بود متوقف شد و چهار مرد را که به سلاح‌های اتوماتیک مسلح بودند پیاده کرد. آن‌ها به سمت جایگاه آتش گشودند و در این هنگام رئیس‌جمهور، انور سادات کشته شد. درآن لحظه جمله‌ای با صدای بلند شنیده شد؛ که بعدها خیلی معروف شد و آن این بود: «من خالد اسلامبولی هستم، من فرعون را کشتم و از مرگ هراسی ندارم.» نوار ویدیویی این صحنه در تمامی مصر پخش شد و قیمت سرسام‌آوری نیز پیدا کرد و به صورت عجیبی مورد استقبال مردم قرار گرفت. شهید خالد اسلامبولی چندی بعد دستگیر و همراه با 4 نفر از هم‌رزمانش در فروردینماه سال 1982 به شهادت رسید. هیچ قاتلی به این صورت مورد حمایت معنوی مردم قرار نگرفته بود؛ درحالی‌که، تشییع جنازه انور سادات که با حضور سران و رهبران کشورهای دیگر انجام می‌شد با استقبال مردم مواجه نشد. شهید خالد اسلامبولی، عضو گروه جهاد اسلامی، سادات را در اوج عدم محبوبیت کشت یعنی یک ماه پس از اغتشاشات زاویه الحمراء در ماه ژوئن و سرکوب گسترده ماه سپتامبر علیه مخالفین مذهبی و غیرمذهبی که طی آن بیش از 1500 نفر دستگیر شدند.
پس از امضای قرارداد کمپ دیوید، حسنی مبارک وزیر دفاع مصر برای ارائه گزارشی از این قرارداد به شاه ایران، وارد تهران شد. امام خمینی (ره) نیز در مصاحبه‌ای تاریخی و پیش بینانه با "آسوشیتدپرس" در 16 آبانماه 1357 این توافقنامه و نظایر آن را توطئه‌ای برای مشروعیت بخشیدن به تجاوزات اسرائیل خواند که در نتیجه شرایط را به نفع اسرائیل و به ضرر اعراب و فلسطینی‌ها تغییر داد. این مصاحبه‌ها و نظایر آن از همان ابتدا بیانگر موضع‌گیری انقلابی امام خمینی (ره) در برابر قرارداد کمپ دیوید و نحوه روابط آتی آن‌ها با طرفین قرارداد مذکور پس از پیروزی انقلاب بود. پس از تصرف سفارت مصر توسط دانشجویان عرب به عنوان اعتراض به پیمان کمپ دیوید در 6 فروردین 1358 یکی از اولین فرمان‌های حکومتی حضرت امام خمینی (ره) به دولت موقت در زمینه روابط بین‌الملل، قطع روابط دیپلماتیک با مصر بود. امام خمینی (ره) در پاسخ به نامه سرهنگ قذافی، رهبر وقت لیبی در 10 اردیبهشت ماه 1358 چنین مرقوم می‌کند: «دولت‌های اسلامی، باید دولت مصر را در این خیانت بزرگ که به اسلام و مسلمین نموده است، به جای خود بنشانند و با آن قطع رابطه کنند. ملت مصر باید دست این خیانتکار را از کشور خود قطع کند و ننگ سرسپردگی به آمریکا و صهیونیسم را از خود بزدایند.» پس از آن که دانشجویان مسلمان پیرو خط امام لانه جاسوسی آمریکا را اشغال کردند متحدان سابق شاه به دنبال محل اقامتی برای او بودند، در نهایت شاه به دوست قدیمی خود، سادات، پناه برد تا در سایه او کمی آرامش یابد ولی این آرامش دیری نپایید و شاه مردادماه 1359 در مصر از دنیا رفت. این موضوع خود روابط ایران و مصر را تیره‌تر از قبل ساخت چرا که سادات دشمن خونین ملت ایران را پناه داده بود دشمنی که انقلاب خونین ملت ایران او را از کشور فراری داده بود.
انور سادات
خلاصه زندگی نامه
محمد انور السادات، سیاست‌مدار نظامی مصری و سومین رئیس‌جمهور مصر بود که قرارداد کمپ دیوید را امضا کرد. وی اولین حاکم یک کشور عرب بود که پیمان سازش را با رژیم اسراییل امضا کرد و این رژیم را بی‌چون و چرا به رسمیت شناخت. سادات به خاطر قرارداد کمپ دیوید جایزه صلح نوبل را در سال 1978 دریافت کرد.
درخت واره
ورود/ثبت نام
اسناد و مراجع